Tumor Markers – Chất chỉ điểm khối u & Xét nghiệm tìm dấu ấn ung thư

Tumor Markers là gì?

Tumor Markers là chất chỉ điểm ung thư (dấu ấn khối u), được tạo thành từ các tế bào ung thư hoặc phản ứng của cơ thể (mô bình thường) đáp ứng trước sự hiện diện của khối u. Tumor Markers cung cấp thông tin về sự tiến triển của ung thư, phản ứng liệu pháp điều trị và chẩn đoán ung thư tái phát.

Đa số, Tumor Markers là các protein, tuy nhiên chúng được sản xuất cao hơn trong môi trường có các tế bào ung thư so với tế bào bình thường. Các chỉ số này có thể được tìm thấy trong máu, nước tiểu, phân, khối u hoặc các mô khác và dịch cơ thể của những người mắc bệnh ung thư.

Tuy nhiên, các dấu hiệu gen (như đột biến gen gây ung thư, kiểu biểu hiện gen gây ung thư và những thay đổi không di truyền trong DNA khối u) đang ngày càng được sử dụng làm dấu hiệu khối u. Những dấu hiệu này được tìm thấy cả trong chính khối u và trong các mảnh khối u được giải phóng vào dịch cơ thể.

Các chất chỉ điểm ung thư

Neuroblastoma: Ung thư phổi (NSE)
Ung thư tuyến giáp tuyến: Carcinoembryonic Antigen (CEA), Calcitonin
Ung thư vú: CEA, CA15-3
Ung thư dạ dày: CEA, CA19-9
Ung thư tuyến tụy: CA19-9, SPan-1, DUPAN-2, CEA, CA50
Ung thư ruột già: CEA, CA19-9
Ung thư cổ tử cung: SCC, CA125, CEA
Ung thư tử cung: Hiện tại, chưa có chỉ số tumor markers cụ thể nào được sử dụng cho việc chẩn đoán hoặc đánh giá hiệu quả điều trị.
Ung thư buồng trứng: CA125
Ung thư thực quản: SCC và CEA trong ung thư biểu mô biểu bì, CEA trong ung thư tuyến
Ung thư phổi: CEA, SLX, SCC, CYFRA, NSE, Pro-GRP
Ung thư gan (Ung thư tế bào gan): AFP, PIVKA-II, phân đoạn AFP-L3
Ung thư đường mật: CA19-9, CEA
Ung thư tuyến tiền liệt: PSA

Xét nghiệm dấu ấn ung thư thường gặp

Xét nghiệm CEA

Ung thư: Ung thư bàng quang, ung thư vú, ung thư phổi, ung thư buồng trứng, ung thư tuyến giáp, v.v.
Mẫu xét nghiệm: Máu

Xét nghiệm CA19-9

Ung thư: Ung thư tuyến tụy, ung thư túi mật, ung thư đường mật, ung thư dạ dày
Mẫu xét nghiệm: Máu

Xét nghiệm AFP (Alpha-Fetoprotein)

Ung thư: Ung thư gan, ung thư buồng trứng, u xơ tinh trùng
Mẫu xét nghiệm: Máu

Xét nghiệm PSA (Prostate-Specific Antigen)

Bệnh viện, phòng khám có thể sử dụng mẫu máu cho chẩn đoán, đánh giá sự thành công của điều trị hoặc phát hiện sự tái phát của ung thư tuyến tiền liệt.

Xét nghiệm CA125

Được sử dụng rộng rãi trong sản phụ khoa, cho thấy tỉ lệ dương tính khoảng 70-80% trong tổng số trường hợp ung thư buồng trứng. Hữu ích cho việc chẩn đoán, đánh giá điều trị, ước lượng tiên lượng và theo dõi ung thư tái phát, và đôi khi được sử dụng làm chỉ số cho các ung thư hệ tiêu hóa.

Mẫu xét nghiệm: máu.

Kết quả xét nghiệm chỉ số marker ung thư tăng cao nói lên điều gì?

Khi kết quả chỉ số Tumor Markers cao, nó gợi ý về sự có mặt của ung thư. Ngoài ra có thể chỉ ra sự tiến triển hoặc sự lan rộng của ung thư (ung thư phát tán). Tuy nhiên, chỉ số này một mình không đủ cho việc chẩn đoán ung thư. Nếu kết quả kiểm tra cao, nhà cung cấp dịch vụ y tế sẽ giải thích ý nghĩa của các con số và có thể thực hiện các kiểm tra bổ sung.